za 2 juli 2022
Ledenvergadering | Jaarvergadering Koepelgevangenis Haarlem

Jaarvergadering Koepelgevangenis Haarlem

De voormalige strafgevangenis van Haarlem werd van 1899 tot 1901 gebouwd door justitiearchitect Willem C. Metzelaar, naar het door zijn vader Johan F. Metzelaar reeds in Breda en Arnhem toegepast panopticon-principe. Net als de andere twee koepelgevangenissen heeft dit gebouw een zeer bijzondere plaats in de architectuurgeschiedenis. Het complex omvat de koepelgevangenis, de bijgebouwen (inclusief de voormalige woningen van directeur en adjunct) en het terrein. De gevangeniskoepel is nagenoeg vrijstaand en vormt de kern van het complex: alle andere gebouwen zijn eromheen geschakeld. Het gebouw bestaat uit een hoge ronde hal met een koepeldak met een lantaarn, voorzien van een zinken afdekking. Om de hal bevinden zich vier gestapelde cellenringen, gedekt door een omgaand lessenaarsdak. De cellenringen worden vanuit de hal ontsloten door ijzeren galerijen en ijzeren spiltrappen. De buitengevel van de cellenringen wordt geleed door pilasters. De bovenste zone van de hal is versierd met een zandstenen lijst, banden in rode Groninger baksteen en een versprongen gemetselde band. In 2016 is de Koepel gevangenis gesloten en heeft stichting Panopticon het aangekocht.

Tijd voor verandering!
Herontwikkeling van de Koepelgevangenis vindt nu plaats. Er komt een University College, bioscoopzalen (ondergronds in een nieuwe kelder), start-ups van bedrijven (Cupola), studio, boekwinkel, ontmoetingsruimten, game-museum en horeca. Totaal 10.500 m2 nvo.
Er wordt een “Open Koepel” georganiseerd als deel van een campus met nieuwbouw in de omliggende gebieden “binnen de gevangenismuren”.

Open de Koepel is een burgerinitiatief dat ook op heel bijzondere wijze gefinancierd en geëxploiteerd wordt. Naast vele betrokkenen en  participanten, veelal beheerder voor tenminste 10 jaar,  zijn ook de huurders/gebruikers vanaf de initiatiefase intensief betrokken.
Het nieuwe gebruik heet niet voor niets “Open de Koepel” en is drager van een complete gebiedsontwikkeling vlakbij het centrum in Haarlem, net over het Spaarne.
De monumentale Koepel gevangenis krijgt door dit nieuwe gebruik een geheel Nieuw Leven.

Restauratie architect:Architectenbureau J. van Stigt bv
Andere architecten: FARO Architecten, Mulderblauw

Programma:
- Rondleiding door de getransformeerde gevangenis en toelichting van de architecten
- Jaarvergadering Aeta
- Borrel