wo 26 mei 2010
| Discussie avond de rol van de Architect

Heeft de architect nog wel een maatschappelijke; voor wie bouwen we?

In de jaren 70 schreef Jeanne Roos in de Amsterdamse krant het Parool een roemruchte serie waarin de rol van de maatschappelijk betrokken architect centraal stond. De tijd van de gouden wandelstok, de architect die vanuit zijn ivoren toren de stad, het gebouw of het huizenblok ontwierp leek voorbij. Sindsdien zijn er al heel wat debatten en stellingen ingenomen over de nieuwe rol van de architect. Koolhaas schreef in de jaren 80 nog over de nieuwe rol als dirigent. Sommigen predikten de rol als ontwerper pur sang. Kon je ook met de titel architect afstuderen als je alleen maar artikelen over architectuur schreef ? Het werd een heftige Delftse discussie. In Eindhoven revolteerde inmiddels Jo Coenen cum suis tegen het ingenieurssyndroom en de SAR van Habraken. Zo werd je toch geen architect.

Het aantal symposia en platforms waar over de toekomst en de rol van de architect is gesproken is inmiddels immens. Bij de bijeenkomst Architectuur 2.0 schetste Willem Jan Neutelings de vijf posities van de architect die daardoor gedeeltelijk ook buitenspel is gezet.* De BNA heeft er ronde tafel gesprekken aan gewijd die overigens voornamelijk gericht waren op het proces en het behoud van de traditionele positie (ronde tafel 2009). Ook de architectentitel is een poging om het auteursrecht en de positie van de architect overeind te houden. Daarnaast zijn er inmiddels een aantal mooie boeken met architectenverhalen verschenen. Ton Idsinga schreef "Steen, Nederlandse architecten over hun drijfveren, denkbeelden en werkwijzen". "Bouwmeesters" uitgegeven door het NAI, en natuurlijk "15 portretten" door ons eigen genootschap om maar eens wat titels te noemen. Als laatste om maar heel globaal de reeks te beëindigen kan iedereen De Architect van april doorlezen met de laatste vergezichten op onze positie.

De wereld om de architect is fors veranderd en wat is daarop ons antwoord? De complexiteit van opgaven, processen en opdrachtgevers structuren veranderden fors het laatste decennium. De rol die de architect vervult, kan vervullen of wil vervullen is veel pluriformer geworden. Is de architect een adviseur, een generalist, een activist, een onderzoeker, een strateeg, een schrijver, een bouwer, een vakman, een initiator en ontwikkelaar, de bondgenoot van de opdrachtgever, het morele geweten van de opgave...?

Het palet van de discussie is heel erg breed en kan dus alle kanten opwaaieren. Een discussie binnen het genootschap kan echter ook weer heel verfrissend werken als wij als werkelijke 'amici' de discussie in durven gaan. Vanuit de zekerheid, onzekerheid en de wens om in vertrouwen elkaar het vuur nader aan de schenen te leggen.

De centrale vraag en aanleiding:

Voor wie bouw je? Welke rol spelen architecten? Heeft een veranderende wereld daar invloed op? Ontstaan er nieuwe rollen? Wat is de drijfveer?

Tijdens de discussie over het ornament doemde de eeuwige vraag op:

• Voor wie bouwt een architect?
• Wat motiveert de architect?
• Hoe legitimeert de architect zijn positie (stellingname)?
• Met welk doel zet de architect vakmanschap in?

In een discussieavond van het gezelschap AetA wordt de 'rol van de architect' vanuit 3 persoonlijke en verschillende invalshoeken benaderd. Na een korte inleiding door de gespreksleiders (van ca. 5 min), lichten de 'vertolkers' hun posities toe (elk 10 min max). Daarna start de discussie, het gesprek met de zaal. De gespreksleiders zullen zich actief en structurerend in de discussie opstellen. De zaal is ingericht als een arena rondom een forum (30-50 deelnemers). Gespreksleiders: Cees Brandjes en Martijn Blom. De vertolkers zullen zijn:

• Joris Deur, ZZDP architecten (de architect als ondernemer),
• Jan Jongert, 2012 architecten (de architect als 'Superuser')
• Jeanne Dekkers (de architect als bouwend kunstenaar).

Locatie Generaal de Vetterstraat 57, naast Benthem Crouwel Architects

• 19.30: inloop
• 20.00: aanvang discussie
• 22.00 : borrel en nazit

Graag aanmelden voor deze avond

ter voorbereiding wellicht nog wat interessante links.