door:
Hoezo villa? De paden op en de lanen in! Michael van Gessel leidt met flinke pas. Intussen laat hij ons als het ware ‘met zijn ogen kijken’ en geeft bondig en klaarhelder uitleg over de hoofdzaak van zijn ingrepen. Zo maakt hij zijn werk ‘zichtbaar’.
Landgoed Twickel
Samen met Marcia Mulder (52Noord) ontvangt hij ons om één uur in de Landgoedwinkel, een sobere gesloten hoge schuur. Met kopgevels van glas en groot overstek vormt deze zwart gebeitste schuurvorm eenduidig ‘entree’ tot het landgoed. De auto’s staan om een beschermde boomgroep geplaatst zodat de oude parkeerplaats nu als vanzelf de groene verbinding maakt met het landschap.
Kasteel Twickel wordt particulier bewoond maar de tuinen zijn opengesteld. Michael vertelt hoe het 16de eeuwse park door vele generaties is aangelegd. Zo transformeert het park ‘elke honderd jaar’, het laatste herstelplan is van zijn hand. Verschillende architecten gingen hem voor, zoals E. Petzold in 1897, J.D. Zocher in 1830, en daarvoor een onbekende in Rococo stijl. Maar ‘af’ was het niet, en bijzonder is dat het stichtingsbestuur beseft dat behoud het opnieuw ontwerpen van een park betekent. Zo heeft hij á la Zocher de grote vijver verder uitgegraven en met die grond het park glooiend en vanzelfsprekend vergroot. Fraai is de herinterpretatie van een Palladiaanse brug met constructie van nu. We horen dat verzet tegen zijn ‘reconstructie’ van Zocher's tempel gebroken werd door het een ‘uitgestelde constructie’’ te noemen; de 9 zuilen had de familie immers al zo lang in bezit. De nieuwe aanplant van bomen en rozen hebben tijd nodig, maar wat een lustoord is het nu al.
Stadspark Deventer
Na een rit met zo’n 20 auto’s,vinden we elkaar terug in de Mandala, een paviljoen op het hoogste punt van het Vogeleiland. Knorrend serveert de uitbater ons cappuccino en appelgebak, maar dát smaakt. En Michael vertelt alweer, over een windhoos jaren geleden en problemen met veiligheid en beheer. Besloten is om het Rijsterborgherpark te renoveren.
Landschapsarchitect L. Springer heeft de bolwerken in 1888 getransformeerd tot ‘gardenesque’ park, een illusie van Engels landschap met veel planten, heesters en bomen. 100 jaar groeide een soort arboretum en raakte het park overvol en afgesloten van de stad eromheen. Gefaseerd wordt er nu opgeschoond en leegte gemaakt. Zo is een magnolia gevonden en krijgt deze nieuwe ruimte. Oevers worden hersteld, hol en bol, legt hij uit. Mooi donker voegen de asfalt paden zich in het groen; ze sluiten weer op elkaar aan; “ontspannen is niet hoeven te kiezen”. Onzichtbaar is de weide verhard en biedt plaats voor evenementen. Verder wordt niets toegevoegd; de rijkdom aan bestaande gegevens is weer bruikbaar, en feestelijk spuit de fontein een regenboog in het zonlicht.
Het Loo
Even zoeken naar de inrit van Paleispark Het Loo waar Michael tekeningen neerlegt en vertelt over opdrachten van Kroon- en Staatsdomein. Hij wijst op strengen en slenken in het oude landschapspark wat onder koningin Emma werd veroverd op woeste gronden; het reliëf is leger gemaakt wat leidt tot nieuw geïntroduceerde beleving van de topografie. Een as uit 1898, later afgesneden door de provinciale weg, krijgt een nieuw eindpunt in de vorm van een folly. Een gebouw zonder functie maar een doel op de wandelroute, en al van verre is het baken van 38 douglas-stammen te zien.
Dichtbij ontstaat gesprek over sprekende constructiebouten en het voorname dak wat alleen de regen weert. Binnen in het vierkant van 7 x 7 kolommen vinden we een fraaie leegte. Michael noemt Peter Sas en diens constructeur die meewerkten aan de bouwwerken vandaag. Tegen de schemering wandelen wij dezelfde 2 kilometer terug en rijden naar ‘de echoput’.
Echoput
Was De Echoput vroeger een rieten hut met speeltuintje? of bedriegt het geheugen in het nieuwe luxehotel. Om half zeven genieten we van broccolimoes met haringkaviaar en overhandigt Edward de stormparaplu die we gelukkig niet nodig hadden op deze Hollandse herfstdag. Veel dank aan Michael van Gessel die vandaag zijn ‘onzichtbaar werk’ toonde**.
* Met gebruik van de introductie van Michael
** Onzichtbaar Werk Monografie Michael van Gessel
Landschapsarchitect, Rotterdam 2008
