door:
Het bestuur van AetA streeft de ambitie na om korte betaalbare buitenland excursies aan te bieden. Vanwege het economische zware weer waarin de architectenwereld verkeert, wordt echter nu naar een heuse 'budget' formule gezocht: supergoedkoop internationaal op reis. Geïnspireerd door het Belgisch Budget Bouwboek, gaat AetA drie dagen de grens over naar België.
Een enthousiast team gaat aan het werk. De Vlaams-Nederlandse architect Wim de Vos is goed op de hoogte van de Belgische context en is bekend met een schat aan Belgische architecten. Jörn Schiemann weet net als in het Ruhrgebiet, ook hier weer van verrassende moderne klassiekers. Sanne van den Breemer complementeert het trio met een ontdekkingsdrang naar bijzondere architectuur van recentere datum. Op de achtergrond blijken ook de contacten van Paul de Vroom, Jurriaan van Stigt, Friso Broeksma en Rob Torsing van onmisbare waarde. Joke Vos en Edward Schuurmans zijn vanuit het bestuur met name met de logistieke organisatie gemoeid.
Wanneer de samenstellers van het Belgisch Budget Bouwboek veel verstand van lay-outen blijken te hebben, maar weinig verstand van architectuur, ontwikkelt de excursie zich langs drie thema's.
Deze geven een goede illustratie van het huidige Belgische architectuurklimaat:
- (Her)waardering van modern erfgoed.
- Herstructurering en transformatie van stukken stad en haar gebouwen.
- Particulier woonhuis als opgave met verrassende architectuur als resultaat.
Het naoorlogse optimisme veroorzaakte een grootschalige modernistische bouwwoede. Door deze nietsontziende vernieuwingsdrang, eindigde de moderniteit in diskrediet en kon deze decennialang niet worden gewaardeerd. De hedendaagse onstabiele en richtingsloze politieke situatie doet echter een nostalgie naar deze tijd ontstaan.
Juliaan Lampens was tot voor kort slechts lokaal bekend. Inmiddels in retrospect tot de belangrijkste architecten van de naoorlogse moderniteit gerekend en hip genoeg om in de Wallpaper te verschijnen. Met zijn 84 jaar gastvrij genoeg om van gedachten te wisselen. Renaat Braem is welhaast de meest productieve architect van de tweede helft van de twintigste eeuw. Zijn moderne oeuvre wordt in toenemende mate gewaardeerd en belangrijke woningbouwensembles ondergaan een proces van restauratie en revitalisatie. Kenner Jo Braeken voorziet deze van een historisch contextueel kader.
De havengebieden van Antwerpen ondergaan langzame transformaties naar gemengde woonwerkweefsels. Gemeentelijke instellingen voeren een assertief beleid om deze wijken leefbaar te maken en te houden. Huiswerk Architecten is bijvoorbeeld betrokken bij het gemeentelijke 'krotopruimbeleid'. Ook Meta Architecten is als stadsvernieuwend architect actief in deze wijken.
Net als Antwerpen kennen kleinere steden als Gent en Menen ook binnenstedelijke herstructureringsgebieden. De projecten van Jan de Vylder en noA-architecten getuigen hiervan en illustreren unieke strategieën voor inbreidingslokaties. De stedelijke structuur van Brussel en haar bebouwing is een weerslag van vijf verschillende bestuurlijke identiteiten: De Europese gemeenschap, het hoofdstedelijk gewest Brussel, de individuele gemeentes, het gewest Vlaanderen en het gewest Wallonië. Deze hebben op verschillende wijzen invloed op de stad en haar transformaties. Xaveer de Geyter koos bewust deze context voor zijn bureel, schetst de problematiek en illustreert dit in zijn projecten. Architect Jan Bruggemans neemt ons mee naar één van de grootste te herstructureren binnenstedelijke gebieden: Tour en Taxis. B-architecten opereert op verschillende plekken in de probleemgemeente Molenbeek en Vlaamse subsidies maken de archipunctuur van Xaveer de Geyter, Martine de Maesseneer en Tom Thys met Adinda van Geystelen mogelijk.
Meer dan in Nederland kent de Belgische samenleving een traditie van particulier opdrachtgeverschap. Voor een groot aantal bureaus is dit de belangrijkste bron van inkomsten. Enkele illustratieve woonopgaven staan op het programma. Door Huiswerk ontworpen, bescheiden individuele rijwoningen als stadsvernieuwing in Antwerpen aan de ene kant, een interieur van Wim de Vos in een sjiekere wijk van Brussel en woningen in lokale 'International Style' door Juliaan Lampens en Jean van den Bogaerde in de Vlaamse goudkust aan de andere kant.
De gastvrijheid, het enthousiasme en vooral de bescheidenheid van de Belgische architecten is opvallend. Als onderdeel van een vlijtig AetA-team, was het een voorrecht in contact te mogen komen met een wereld zo anders zo dichtbij.
Namens het bestuur van AetA,
Edward Schuurmans
Het volledige verslag met dit mooie voorwaard is te downloaden op de website. veel lees en kijk plezier.
